Saç ekimi işlemi yaptırmak isteyen ve bu konuda araştırma yapan birçok kişinin internetteki gözlemi esnasında karşılaştığı kelimeler, akılları karıştırıyor. Operasyon ile ilgili uzmanlar tarafından sıklıkla kullanılan terimler ve anlamlarına bu yazımda yer verdim.
Erkek Tipi Saç Dökülmesi
Androjenik alopesi olarak da bildiğimiz erkek tipi saç dökülmesi, erkeklerde gördüğümüz en yaygın saç dökülmesi çeşididir. Bilimsel araştırmalarla elde edilen verilere göre bu tip, erkek bireylerin %50’sinin yaşamlarının belli bir döneminde bu sorun ile karşılaştığını gösteriyor. Adrojenik alopesi, kadın bireylerde de görülebilir; ancak bu tip saç dökülmesi olan kadınların dökülme hızı erkeklere göre daha hızlı ilerler. Bu şikayet kadınlarda genelde menopoz evresinden sonra gelişir. Bunun haricinde; prostat, yüksek tansiyon, şeker hastalığı ve fazla kilo gibi durumların varlığı da androjenik alopesiye yol açabilecek faktörlerdir. Özellikle şu unutulmamalıdır ki, yaş ve genetik faktörler erkek tipi saç dökülmesini ilişkilendirdiğimiz en önemli 2 unsurdur.
Densitometre
Densitometre, saç ekimini yapmadan önce adayımızın saç ekimi için uygun olup olmadığını değerlendirirken faydalandığımız bir yoğunluk ölçüm aracıdır. Saç derisindeki belli bir alanda santimetre kareye düşen yaklaşık saç miktarını ve saç derisinin belli bir kısmındaki santimetrekareye düşen ortalama saç folikülü ile ilgili tedaviye yön verecek önemli bilgiler verir. Bunun yanında, saç köklerinin kalitesi ve ilerleyen zamanlarda yaşanabilecek saç dökülmesi hakkında da bize önemli ipuçları verir.
Greft
Saç grefti, saç folikülü ve saç kökü kavramlarının çoğu zaman karıştırıldığını görüyoruz. Bu kavramların hasta-hekim diyaloglarında en çok yanlış anlaşılmayan neden olan kavramlar olduğunu söyleyebilirim. Şöyle düşünelim; saç greftinin içinde sayısı değişkenlik gösteren saç kökleri ve bir miktar deri vardır. Yani kafanıza 2500 saç grefti yapılacak olması, 2500 kılın transfer edildiği anlamına gelmiyor; çünkü çoğunlukla greftlerin içinde birden fazla kıl kökü olur. Saç grefti ve saç folikülleri aynı anlama gelirken, saç kökü bunlardan çok farklı bir kavramdır.
Foliküler Ünite
Birden fazla saç kökünün bir arada olduğu doğal saç yapısına foliküler ünite adını veririz. Bu üniteler insan gözüyle çok zor görülebileceğinden dolayı; ancak büyütmeli cihaz ya da 3D mikroskoplar altında ayırt edilebilir. Saç ekimi operasyonunda foliküler ünitenin korunarak alınması oldukça önemli bir konudur. İşlem esnasında dikkatsiz bir şekilde alım yapılır ise eğer, bu doğal üniteler hasara uğrar ve ekilen saç köklerinde kayıplar meydana gelir.
Saç Folikülü
İçine 1 ile 4 saç teli bulunan saçların yerleşmiş olduğu derinin içeriye doğru yaptığı minik çukurlara saç folikülü ismini veriyoruz. Ekim terminolojisinde sıkça telaffuz ettiğimiz saç folikülü, aslında yukarıda açıkladığım greft ile aynı anlamı taşıyor. Saçlar, saç folikülünün içinde büyür.
Donör Bölge
Donör bölge; saç ekmek için transfer ettiğimiz greftlerin yer aldığı, genetik olarak dökülmekten uzak veya dökülme durumu daha az olan bölgelerdir. Bu bölgeler; ense ve kulak üstünde yer alan bölgelerdir. Diğer bir adını verici bölge olarak ifade ederiz.
Kesit Alanı (Saç Kalibresi)
Saç tellerindeki kalınlığın ifadesidir. Kalın telli saçlardaki görünüm, ince telli saçlara göre daha iyi olabilir.
Punch Biyopsi Kalemi
Kafa derisindeki saç foliküllerini toplamak için kullandığımız bir materyaldir. Punch biyopsi kaleminin uç bölgesinde bulunan kesici özellikli aparat çapları, donör alanına göre değiştirilmektedir.
Makrograft ve Mikrograft
Dermatolog Norman Orentreich’in 1959 yılında makrogreft tekniğini kullanmaya başlamasıyla modern saç ekimine geçiş yapıldı. Makrograft yöntemi, saç ekiminin dönüm noktalarından bir tanesi oldu. Bu yöntem ile 5-10 mm ucuna sahip ve iri sayacağımız punchların yardımıyla saç köklerini enseden alıyor, herhangi bir işleme maruz bırakmadan alıcı bölgeye nakledilebiliyordu. Yani tek defada 8-12 kıl tek seferde nakil mümkündü. FUT tekniğinden de önce tercih edilen bu yöntem, doğallıktan uzak sonuçlar veriyordu.
Yıllar sonra, 1980 yıllarının başlarında saç ekiminde ikinci dönüm noktası yaşandı ve mikrogreft ile saç ekimi sonuçlarında doğallığa ulaşıldı. Bugün uyguladığımız; FUE ve FUT gibi saç ekimi teknikleri, mikrogreft sınıfında yer alıyor.
Norwood Hamilton Ölçeği
Norwood-Hamilton derecelendirmesi, erkek tipi saç dökülmesindeki seviyenin sınıflandırılması için uzmanların faydalandığı bir ölçektir. Ölçeklendirme 1. ve 7. derece arasındadır. Hafif saç dökülmesi 1. derece ile başlar, 7. dereceye doğru geldikçe ise şiddetli saç dökülmesi varlığı söz konusudur. Yani, 1’den 7’ye gidildikçe saç kaybındaki şiddet yükselir. Genellikle 5. derecenin üstünde olan seviyelerde kaybın önlenmesi için ilaçların pek bir faydası olmayacağından dolayı düşünülecek tek tedavi yöntemi saç ekimi olarak karşımıza çıkar.
Ludwing Ölçeği
Ludwig derecelendirmesi, kadın tipi kellik derecesinde tercih ettiğimiz, dökülmenin şiddetini sınıflandırmak için faydalandığımız bir ölçektir. Erkek tipi saç dökülmesinin sınıflandırılmasında kullandığımız seviyelendirme anlayışından farklı olup, 3 dereceden oluşur. 1. derece hafif dökülmeye, 2. derece orta şiddete, 3. derece şiddetli dökülmeye işaret eder.
Anajen, Katajen, Telojan
Saçtaki yaşam döngüsü 3 evrede gerçekleşmektedir. Anajen evredeki saçlar; kıl gelişimlerini tamamlar ve hızlı büyüme dönemine geçer. Katajen evredeyken kılların büyümediği ve dönemdir. Telojen evredeyken de kıl vücuttan atılmaktadır. Kıllar aynı bölgede bulunsa da farklı evrelerde olabilirler. Yani demek istediğim şu ki, saçların bazıları anajen dönemden geçerken, bazıları ise eş zamanlı olarak telojen evrede olabilir.
Özetle, bireylerde görülen saç yaşam döngüleri değişkenlik gösterir. Başarılı bir saç ekimi operasyonu sonrasında saçların ne zaman çıkacağı ve ne süreyle uzayacağını belirleyen en önemli unsurun, bireydeki saç yaşam döngüsünün olduğu unutulmamalıdır.