Saç dökülmesi; çocuklar da dahil olmak üzere kadın ve erkek bireylerin tümünde görülen olağan bir durumdur. Fakat, kaygılandırıcı boyutlara geldiği zaman bir sorun olmaya başlayabilir. Kişinin hiçbir şikayeti yokken aniden gelişebilir, geçici ya da kalıcı duruma gelebilir. Hormonal değişimlerin etki etmesinden kötü beslenmeye, şok diyetlerden strese, hatta kullanılan ilaçların neden olduğu yan etkilere kadar geniş bir yelpazede nedenlerini ele almak mümkündür. Bununla beraber, diyabet, tiroid ve lupus gibi çeşitli hastalıkların da habercisi olabilir. Saç dökülmesine neden olan durumun belirlenmesi, en doğru tedavi yöntemine kadar vermek adına oldukça önemlidir.
Saç dökülmesini durdurmak için dikkat edilmesi gerekenler
Kalıcı saç dökülmelerinin nedeni çoğu zaman genetik faktörlerden kaynaklanmaktadır ve tedavisi için en sık tercih edilen yöntem saç ekimidir. İlaç, mezoterapi ve PRP yöntemleri de bu şikayeti önlemeye yardımcı olan diğer yöntemlerdir. Unutmayın; saç sağlığı, genel vücut sağlığı ile yakından ilişkilidir. Kendinize iyi bakarak; saçlarınızın güçlenmesine yardımcı olur ve saç kayıplarının önüne geçersiniz. Saç dökülmesini önlemek için bu maddelere dikkat etmelisiniz:
- Örgü, topuz ya da at kuyruğu gibi saçı sıkı bir şekilde saran toplama modellerini tercih etmeyin.
- Saçlarınızı bükmeyin, yıpranmasına neden olacak şekilde ovalamayın ve çekmeyin.
- Saçlarınızı yıkarken ve tararken nazik olun. Tarak tercihiniz, geniş dişli bir taraktan yana olsun. Bu dökülmeyi önlemeye yardımcı olabilir.
- Maşa ve sıcak yağ maskeleri gibi uygulamalar yapmayın.
- Kullandığınız ilaçların yan etkilerini titizlikle inceleyin. Saç dökülmesine neden olabilecek ilaçların kullanımından uzak durun.
- Saçınızı güneş ışığının zararlı etkilerinden ve ultraviyole ışıklardan koruyun.
- Hazır gıda ürünleri tüketmemeye dikkat edin.
- Sigara ve alkol tüketimini azaltın.
- Uyku düzeninizi oluşturun.
- Uyku düzeninize dikkat edin.
- Yoga ve meditasyon gibi tekniklerle stresinizi azaltmaya yardımcı olun. Stresin saç dökülmesi ile yakından bir ilişkisi vardır.
Saç dökülmesi tedavisi için istenen testler
Saç dökülmesinin tanısı için öncelikli olarak fiziki muayene yapılır. Ardından hastanın tıbbi geçmişi ve aile geçmişi hakkında sorular sorulur. Saçın dökülme miktarı, hızı, kullanılan ilaçlar, beslenme tarzı ve alerjik reaksiyonlar gibi faktörlere değinilir. Hekimin gerekli görmesi durumunda ise aşağıda sıraladığımız testler istenebilir:
- Kan testi: Saç dökülmesi ile ilişkisi olabilecek tıbbi sorunların ortaya çıkarmasına yardımcı olacağı için; tam kan sayımı (CBC), demir, B vitamini, tiroid değerlerini içerir.
- Çekme testi: Bu test ile dökülme şikayetinin evresi belirlenir. Saç hafif bir şekilde çekilir ve ne kadar saç geldiği gözlemlenir. Eğer, aşırı bir dökülme saptanırsa ele gelen saçlar mikroskop altında incelenir. İhtimal dahilindeki bozukluklar bu şekilde araştırılır.
- Kafa derisi biyopsisi: Bu testin amacı; saç dökülmesine neden olan enfeksiyonun sebebini saptamaktır. Kafa derisinde, saç köklerinden örnekler alınarak yapılır.
Saç dökülmesi tedavisi yöntemleri nelerdir?
Saç dökülmesi şikayetinde izlenecek tedavi yöntemini, sorunun kaynağı belirler. Dökülme tiplerine göre değişen tedaviler; saçların yeniden çıkmasına veya hiç değilse dökülmenin durdurulmasına yardımcı olabilir. Bunun için geç kalmamak ve alanında uzman bir hekim ile hemen görüşerek tedavi sürecinizi başlatmanız gerekiyor.
İlaçla tedavi
Saç dökülmesini önleme konusunda; sonucu bilimse anlamda kanıtlanmış ve FDA tarafından onaylanmış çok az sayıda ilaç bulunmaktadır. Yaygın bir şekilde kullanılanları şu şekildedir:
- Minoksidil (Rogaine): Bu ilaç topikal reçetesiz bir ilaç olup; erkek hastalarda erkek tipi kellik, kadın hastalarda ise incelen saçların kalınlaştırılmasına yönelik kullanılmaktadır. Sıvı ya da köpük formunda saç derisi üzerinde uygulanmasının ardından eller yıkanmalıdır. İlk aşamada saçların dökülme durumu devam edebilir ve yeni saçlar öncekilere göre daha kısa ya da ince gelebilir. Güzel sonuçlara ulaşmak için sabırlı olmak ve günde 1-2 kez uygulamaya devam etmek önemlidir.
- Finasteride (Propecia): Yalnızca erkek tipi saç dökülmesi şikayeti varlığında reçete edilmektedir. Vücuttaki erkek hormonunun (DHT) üretilmesini önler. Ağızdan günde 1 kez alınır. Bu ilaç, saç dökülmesini yavaşlatabildiği gibi, yeni saç oluşumuna da olumlu yönde etki edebilmektedir. Tam etkisini görmek için 6 ila 12 ay kadar beklemek gerektiği için bu süre içinde düzenli kullanım önemlidir. 60 yaş üstü erkek hastalarda sonuç vermeme ihtimali vardır. Nadiren görülen yan etkileri; azalmış cinsellik, iktidarsızlık ve prostat kanseri riskidir. Anne adayı hamile kadınların, bu ilacın tabletine dahi dokunmaktan kaçınması gerekir.
- Kortikosteroid (Kortizon): Saç dökülmesinin nedeni vücutta gelişen bir iltihaptan dolayı ise kafa derisine kortizon enjekte edilir. Daha çok saçkıranda görülen iltihabın durdurulmasına yardımcı olur. Kafa derisine sürülen topikal krem ve jeller de verilebilir.
İlaç ile tedavi yalnızca hafif ve orta şiddette seyreden saç dökülmelerinde tercih edilebilir. Kalıcı saç dökülmesi yaşayan hastalara herhangi bir olumlu etkisinin olmadığını söyleyebiliriz.
Mezoterapi
Mezoterapi, kişinin kendisine özel olarak hazırlandığı solüsyonun saç derisine enjekte edilmesi işlemidir. Beslenme ve hormon dengesizlikleri ile ilgili sorunların önlenmeye çalışılmasından dolayı genelde bitki özleri, vitamin ya da finasterid gibi ilaçların içeriğini oluşturduğunu söyleyebiliriz.
Saç ekimi
Ense ve kulak arkasındaki nakle uygun alanlardan, saçsız alanlarda saç kökleri transfer edilerek gerçekleştirilir ve cerrahi bir işlemdir. Uygulama farklılıklarına göre pek çok çeşidi mevcuttur. Kadın türü kelliklerinin pek çoğu, erkek türü kelliklerinin ise hemen hemen tamamı saç ekimi yöntemi ile kalıcı bir şekilde giderilebilmektedir.
PRP saç tedavisi
Platelet yönünden zenginleştirilmiş plazma anlamında olan PRP, kişinin kendi kanının özel işlemlerden geçirilmesi ve dökülmenin yoğun olduğu bölgelere enjekte edilmesi esasına dayanır. Genetik kökenli saç dökülmelerinde çok daha sıklıkla uyguladığımız bu yöntem ile güzel sonuçlar elde edebiliyoruz.